Król Władysław IV Waza

Wyjątek z dokumentu królewskiego z 1646 z pieczęcią z czerwonego wosku osadzoną w metalowej puszcze  z tekstem łacińskim , przechowywanym w Archiwum Państwowym w Poznaniu

"Ja, Władysław IV król Polski, wielki książę Litwy, Rusi, Mazowsza, Żmudzi, Inflant, Smoleńska, i Czernihowa, a także król dziedziczny Szwedów, Gotów i Wandalów oznajmiamy we własnej osobie i swoimi słowami w dokumentach pisanych o to, by Bractwo Kurkowe było zawsze w naszej łaskawości u wszystkich jak i u każdego z  osobna....

Ustanawiam niniejszym dla mieszkańców miasta Wronki bractwo Kurkowe. Zarządzamy aby ich żądanie co do legalizacji zostało koniecznie spełnione... Niniejszym pismem przyznaję rzeczonemu miastu a tym samym Bractwu Kurkowemu majątek i prawa do ziemi oraz nadajemy prawo do wszelkich przywilejów w ramach przyjętych zwyczajów"

Krótki zarys historii Bractwa Kurkowego we Wronkach

10 marca 1646r. za wstawiennictwem kasztelana mazowieckiego Stanisława Kostki,  regent kancelarii królewskiej, opat wąchocki Adam z Komorowa, przygotował do podpisu i opieczętowania królewski pergamin pt. " Contubernium iaculatorum oppidi Wronki ". W dokumencie, król Władysław IV, przywilejami monarchy ustanowił pierwsze prawa dla Bractwa Kurkowego we Wronkach. Przywileje królewskie potwierdza 29 maja 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki. Zadaniem bractwa z nakazu króla, była obrona miasta i wzmocnienie palatynatu poznańskiego, nękanego ze strony chorągwi  margrabiów śląskich. W szeregach bractw strzeleckich  przeważali  mieszczanie zorganizowani w cechach rzemieślniczych. Z czasem Bractwa Strzeleckie utraciły znaczenie militarne i przyjęły formę sportowej  rywalizacji z zachowaniem wcześniejszych  królewskich obyczajów  i  obrzędów  w rywalizacjach strzeleckich.

Po  rozbiorach i upadku I Rzeczypospolitej, Bractwo Strzeleckie poddane zostało pruskiej organizacji "Scheuetzengilde" z dużą autonomią i tolerancją dla polskich tradycji strzeleckich. Imprezy strzeleckie miały w tym okresie charakter sportowo-towarzyski, związany z szeroko kultywowanym tradycjonalizmem. Przykładem silnej pozycji Polaków w ówczesnym bractwie może być zachowane sprawozdanie ze strzelania zielonoświątkowego w dniach 6-7 czerwca 1892 roku, kiedy to królem i pierwszym rycerzem zostali nasi bracia kurkowi, mistrz rzeźnicki p. Jezierski i mistrz stolarski p. Szrankiewicz, a na trzecim miejscu Niemiec Stuzebeiher. Natomiast społeczność żydowska mimo silnej pozycji we wronieckim handlu i rzemiośle, nie wykazywała zainteresowania bractwem strzeleckim. Pod koniec XIX wieku, narastający nacjonalizm pruski spowodował pogorszenie stosunków narodowościowych wewnątrz organizacji, a wybuch I wojny światowej spowodował całkowity paraliż organizacyjny.

W wyzwolonej II Rzeczpospolitej, w 1919 roku, Bractwo Strzeleckie odrodzone w staropolskiej tradycji, liczące 68 braci, zorganizowało pierwsze strzelanie zielonoświątkowe. Królem został burmistrz Cyryl Sroczyński. W 1924 roku po reformie walutowej i sanacji złotego, z inicjatywy ówczesnego prezesa, Leona Grupińskiego, rozpoczęto budowę nowoczesnej 6-cio torowej  strzelnicy  i budynku  brackiego z restauracją.  Z nowej strzelnicy i jej ogrodu korzystało wiele organizacji i towarzystw. Między innymi Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” , Towarzystwo Przemysłowo-Rzemieślnicze, Towarzystwo Śpiewu „Lutnia”,  Towarzystwo Robotników Polsko-Katolickich, czy charytatywne Towarzystwo Wincentego á Paulo.  W roku 1935 został zmieniony statut bractwa i przyjęto staropolskie  nazewnictwo: Bractwo Kurkowe. Duże zasługi dla bractwa w okresie międzywojennym  miał wieloletni prezes, Wojciech Sroczyński.

Na krótko przed wybuchem II wojny światowej, strzelnica Bractwa Kurkowego została udostępniona jednostce  Straży Granicznej  i Przysposobienia Wojskowego   do prowadzenia  ćwiczeń strzeleckich i nasłuchu radiowego strefy przygranicznej. W sierpniu 1939 roku strzelnica Bractwa Kurkowego stała się punktem mobilizacyjnym Batalionu Obrony Narodowej. W jej szeregach wyruszyło na front wojenny wielu naszych braci kurkowych.

Po wojnie Bractwo Kurkowe nie zyskało legalności w nowym ustroju społecznym. W 1948 roku cały obiekt Bractwa Kurkowego adaptowano na cele edukacyjne, Zespołu Szkół Zawodowych. Wiele dokumentów i pamiątek brackich za sztandarem i srebrnym łańcuchem królewskim złożone zostało w miejskim Muzeum Regionalnym.  Po 60 latach niebytu, w 1998 roku, restytuowano Bractwo Kurkowe we Wronkach. Prezesem odrodzonego Bractwa został brat Eligiusz Grupiński.

W pierwszym powojennym strzelaniu zielonoświątkowym w 1999 r.  Królem Kurkowym został  brat Marian Radomski. W roku jubileuszowym 2000, tytuł Króla Kurkowego  uzyskał brat Bernard Matuszak, komendant bractwa.

W tym roku, pierwszym roku trzeciego tysiąclecia, Bractwo Kurkowe we Wronkach  obchodzi rocznicę 355-lecia swego zaistnienia w historii naszego miasta. Uroczystością rocznicową  z poświęceniem nowego sztandaru, Bractwo Kurkowe chce pozostawić ślad swej wiernej obywatelskiej  służby  dla  Rzeczypospolitej i naszej, wspólnej Małej Ojczyzny.

EG

Za wstawiennictwem kasztelana mazowieckiego Stanisława Kostki 10 marca 1646 roku regent kancelarii królewskiej, opat wąchocki Adam z Komorowa przygotował do podpisu i opieczętowania królewski pergamin pt. Contubernium inculatorum oppidi Wronki. W dokumencie król Władysław IV przywilejami monarchy ustanowił pierwsze prawa dla bractwa strzeleckiego we Wronkach. Przywileje królewskie potwierdza 29 maja 1670 roku król Michał Korybut Wiśniowiecki. Zadaniem bractwa z nakazu króla była obrona miasta i wzmocnienie palatynatu poznańskiego, nękanego ze strony chorągwi margrabiów śląskich.

Przywilej Władysława IV nadany Wronieckiemu Bractwu Strzeleckiemu w roku 1646

Powszechnym jednak zadaniem bractw w tamtych niespokojnych czasach była obrona miast przed kataklizmami powodowanymi przez żywioły przyrody a także różnych najeźdźców próbujących grabić zasobne miasta. Członkami bractw byli mieszczanie i przedstawiciele cechów rzemieślniczych. Bracia kurkowi ćwiczyli więc dłonie i oko by być naprawdę skutecznymi w obronie swych siedzib. Z czasem funkcje obronne traciły na znaczeniu i organizacje strzeleckie stawały się formą integracji mieszczańskich środowisk. Pieczołowicie kultywowały wiekowe tradycje i obrzędy oparte na sportowej rywalizacji w strzelaniu oraz wspólnym biesiadowaniu.